ILGIN Erarslan Yanmaz » Fotoğraflarla… » Bolivya’da Gökkuşağı ve Wiphala Bayrağı

Bolivya’da Gökkuşağı ve Wiphala Bayrağı

03 Mart 2021 // 0 Yorum

bolivya

Yağmur ve güneşin çocuğu gökkuşağının en sevdiği aylardan, Eylül. İstanbul’un tekinsiz havaları ile kararmaya başlayan ruhumuzun gökyüzünde asılı duran neşesi. Bir yelpaze gibi açılır gök kubbede, renklerinin ahengi ile kutsamak ister bu kozmopolit şehri. Ama buralarda anlaşılması zordur, o yüzden çok incitilir.

Halbuki Bolivya’da gökkuşağı görünce insanın aklına ilk önce Wiphala gelir. Diagonal olarak yerleştirilmiş 7×7 cm toplam 49 kareden ve gökkuşağı renklerinden oluşan ülkenin 2. bayrağı olan “wiphala”, Aymara ve Quechua halkının ve Aymara ayaklanmasının bir sembolüdür. Ayrıca Ekvador, Peru, Bolivya ve Şili’deki yerli yanlısı hareketlerde yerli isyancılar tarafından taşınan bir anti-sömürge sembolü haline de gelmiştir. Belirli bir gruba ait değildir, bir başkanlığı veya belli bir kişiyi temsil etmez. Bayraktaki gökkuşağı renklerinin her biri, cosmovisión andina (Orijinal halklarının 5 bin yıldan fazla bir süredir geliştirilen And dünya görüşü) ile ilgili farklı kavramları temsil eder:

Kırmızı insanın Pachamama (Toprak Ana) ile ilişkisini; turuncu sosyal ve kültürel ifadeyi; sarı ise ch’ama-pacha’yı temsil eder ( güç ve enerji); beyaz zaman ve gelişmeyi; yeşil doğa ve tarımsal üretimin zenginliğini; mavi kozmolojiyi ve mor Ant ideolojisini ve yerli politikayı.

Bayrak Latin Amerika’daki ayrımcılığa ve siyasi baskıya karşı mücadele eden yerli nüfus tarafından birlik, adalet ve devrim temalarıyla kullanılmaktadır. Sivil hayatta ise sosyal ve kültürel etkinliklerde, kutlamalarda da bir Andlı geleneği haline gelmiştir.

Evo Morales’in başkanlık dönemini uzatma yönündeki girişimleri ve 2019 yılındaki seçimlerde hile şüphesiyle istifaya zorlandığı darbede polis kuvvetlerince yırtılıp yakılınca Wiphala İsyanı başladı. Sağcı askeri darbenin yönetime getirdiği Anez Hükümeti İncil’in devlet başkanlığı sarayına geri döndüğünü” ilan etti ve Morales taraftarlarını “barbarlar” olarak tanımladı.

Baskı ve pandemiye karşın yaygın protestolarla geçen bir yılın ardından Ekim 2020’de tekrarlanan seçimde Morales’in partisi MAS seçimlere eski maliye bakanı ve müttefiki Luis Arce ile girdi. İlk turda yüzde 55 alarak bir önceki seçimlerde hile olmadığının kanıtıyla birlikte seçim zaferini ilan etti. Morales terk etmek zorunda kaldığı ülkesine Kasım 2020’de, yerlilerin de katıldığı coşkulu bir kalabalığın eşliğinde döndü.