ILGIN Erarslan YanmazFotoğraflarla...

Şehirde Hayvanlar

HAYVAN MANZARALARI

Onlar yiyecek, onlar stres savar, onlar yalnızlığımızın oyun arkadaşı, onlar binek, onlar öteki varlıklarla ilk bağımız, onlar koruyucu ve kurtarıcı, onlar birer ekonomik değer. Aslında onlar sadece evcilleşsin istediğimiz şehirdeki hayvanlar.

İstanbul’da köpekleri evde ve sokakta görmeye alışığız ama maymunları ancak belgeselde ya da hayvanat bahçesinde izleyebiliyoruz.  Oysa Hindistan’da tüm maymunlar kutsaldır. Şehirde sokaklarda ve tapınaklarda beslenir, bakılır. Hatta annesi olmayan maymunlara bebekli kadınlar süt anneliği yapar. Çünkü Hanuman Hint inanışına göre çok popüler bir maymun tanrıdır. Hinduizm’de inek de kutsaldır, dışkısından ve sütünden faydalanır ama eti yenmez. Ama keçiler İslamiyet’de olduğu gibi kurban edilir. Tavuk ise inek ve fare kadar şanslı değildir. Peru’da lamaların eti, sütü ve yünü tüketilir ama kedi köpek gibi de evde beslenir ve çocukların peşinden koşturur.

Orta ve Kuzey Avrupa’da sokak hayvanı yoktur. Barınaklardaki şartlar hayvan refahını gözetecek şekilde bazı kurallar çerçevesinde düzenlenmiştir. Fransa’da 1989’dan beri sokak hayvanlarının öldürülemeyeceğine ilişkin bir düzenleme vardır.

Ama Danimarka’da zoofilinin genel olarak cezalandırılabilir bir pratik haline getirilmesi ancak 2015 yılında yasaya eklenmesi ile gerçekleşmiştir. (*)

ABD‘de sokaklarda domuzları tasma ile gezdirenlere rastlamak mümkündür.

 Japonya’da hijyen endişesi ile başıboş hayvanlar sistemli bir şekilde toplanmıştır ama cins kediler evlerde çocuk gibi yetiştirilir, bebek arabalarında gezdirilir ve hatta kedi sevmek isteyenler için ‘kedi kafe’ler vardır. Oysa ki Vietnam’ın  kırsal kesiminde köy pazarının tezgahında köpek etine rastlayabilirsiniz. Evin köşesinde görüp çığlığı bastığımız örümceğin en kıllısı Kamboçya’da semt pazarlarında çerez olarak satılır. Butan’da 3120 metre yükseklikteki Taktsang tapınağına çıkmak için katır ve atlar kullanılır ama taşıdığı her insan ve yük tartılır, kilo sınırlaması vardır. Türkiye’de ise sokak hayvanlarına uygulanan şiddetin suç kapsamına alınması için kampanyalar devam etmektedir.

Dağlarda özgürce dolaşan ayılar, şehirlerde kafeslerin arkasında tanıtılır.

Yılan, bukalemun gibi egzotik hayvanlar el atından satılarak evlere tıkıştırılır.

Bavul ticareti ile gelen cins kedi yavrularına kıyafetler giydirilir.

Şehirlerden hayvan manzaraları…Kimi  sevildiği ve iyi bakıldığı için şanslı kimi ise daha doğuştan tutsak. Kimisi kanunla korunuyor, kimisi karnını zor doyuruyor. Uygarlığı inşa ederken kurduğumuz sosyal ve kültürel dünyamızda onların hangi koşullarda ve nerede olacaklarına, nasıl bir fayda sağlayacaklarına ise başka bir fâni olan ‘insan’ karar veriyor… Konusu insan ve hayvan ilişkisi olan sayısız yazı, araştırma, film ve belgesel var. Bir taraftan da içine kıstırıldığımız sadece bir kesimin vicdanını zorlayan bir gündem. Bizim doğa ve diğer canlılarla olan ilişkilerimiz şehirlerde başlamadı. Bu ilişki ilk mağara duvarlarına çizildi, göç yollarında şekillendi, yerleşik olunca adı kondu. Bugün eğer kendimize olan yolcuğumuzu anlamak istiyorsak, yolculuğumuzda bize eşlik edenler ve onların hakları, ilişkimizin sebepleri üzerine daha çok düşünmemiz gerekir.

(*) https://teyit.org/danimarkada-hayvan-genelevleri-bulundugu-ve-sonrasinda-yasaklandigi-iddiasi

fotoğraflar © Ilgın Erarslan Yanmaz