ILGIN Erarslan YanmazFotoğraflarla...

Rüzgar Türbinleri

Bandırma Feribotu’ndan indikten sonra Akhisar – Susurluk-İzmir istikametinde araba ile yol alırken tepelerde yer alan rüzgar Rüzgar Türbinleri‘ni farketmişsinizdir. Hele de her sene aynı yoldan geçiyorsanız artan sayılarına benim gibi sevinmişsinizdir. Nedir bu türbinler deyip araştırınca aşağıdaki bilgilere ulaştım. Nerdeyse hepsi alıntıdır. Bu işin tekniğini, fiziğini anlamak için çaba gerekiyor ancak alternatif enerji teknolojilerin gelişmesi için gereken talep ve ısrarı aratmak için herkes birşeyler öğrenebilir.

Enerji ihtiyaçlarının büyük bir bölümünü karşılamak için dışarıdan satın alan Türkiye için rüzgar enerjisi temiz ve yenilebilir  fosil yakıtlara alternatif bir enerji kaynağıdır. Rüzgar türbinlerinin kurulması için gerekli özel ekipmanların nerdeyse bir 747 yolcu uçağı boyutunda olmasına ve kurulum işleminin zahmetli olmasına rağmen, Türkiye’de daha fazla rüzgar enerjisi projesinin gerçekleşmesi ümid ediliyor.

Türkiye’nin enerji gereksinimi incelendiğinde, yenilenebilir enerjinin şu andaki potansiyelinin bile tümünü karşılayabilecek düzeyde olduğu görülmektedir. Ancak bu gücün %7’si kullanılmaktadır. Türkiye, AB ülkeleri içerisinde İrlanda ve İngiltere’den sonra üçüncü büyük rüzgar potansiyeline sahip olan ülkedir. Türkiye’nin elektrik gereksiniminin %20’sinin rüzgar enerjisiyle karşılanması hiç zor değildir.

Rüzgar türbinleri, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Pervane milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır.

Rüzgar türbinleri, rüzgar değirmenleri gibi bir kulenin tepesine monte edilirler. Böylece en fazla miktarda rüzgar enerjisi yakalayabilirler. Ortalama olarak 30 metre yüksekliğe yerleştirilen rüzgar türbinleri böylece daha hızlı ve az çalkantılı rüzgar akımlarını kullanırlar. Rüzgar türbinleri, rüzgarı pervane şeklindeki uzun bıçaklar yardımı ile toplarlar. Genellikle iki veya üç pevane rotor oluşturmak için dingile monte edilir.

Rüzgar türbininin pervaneleri uçak kanadı gibi çalışır. Rüzgar estiği zaman pervanenin alt kısmında düşük basınçlı bir hava bölgesi oluşur. Bu hava bölgesi daha sonra pervaneyi kendine doğru çekerek rotorun dönmesini sağlar. Bu olaya kaldırma denir. Kaldırmanın gücü rüzgarın pervanenin ön yüzüne uyguladığı ve çekme denilen güçten çok daha fazladır. Kaldırma ve çekme olayları ile rüzgar türbininin dönmesi ve bir jeneratör yardımı ile elektrik üretmesi sağlanır.

Rüzgar türbinleri tek başlarına elektrik üretmek için kullanılabildikleri gibi şebekeye bağlı olarak veya fotovoltaik sistemlerle birlikte de kullanılabilirler. Şebekeye bağlı rüzgar türbin sistemleri için genellikle yüksek miktarda rüzgar türbini birbirlerine yakın olarak kurularak bir rüzgar tarlası oluşturulur. Günümüzde birçok elektrik sağlayıcı firmanın rüzgar tarlası vardır.

Tek başına kullanılan rüzgar türbinleri genellikle suyun pompalanması için gerekli elektriği üretmek için veya haberleşme sistemlerini çalıştırmak için kullanılırlar. Fakat rüzgarlı bölgelerde çiftçiler veya köylüler elektrik masraflarını azaltmak için de rüzgar türbinlerini kullanabilir.

Türkiye’de kurulu olan rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üreten tesislerin toplam potansiyeli 19MW civarında iken bu rakamın 2007 yıl sonunda 140 MW seviyesine ulaştığı bildiriliyor. Toplam rüzgar potansiyeli ise 58 GW seviyesindedir. Saha seçimine bağlı olarak, 1 MW’lık rüzgar türbini 650 konutun ihtiyacını karşılayacak enerjiyi üretebilir.

Türkiye’de şu anda 17 adet rüzgar tarlası (Rüzgar Enerjisi Santrali RES) bulunmaktadır.

16 tanesi Ege ve Marmara  bölgelerinde bulunan bu rüzgar enerjisi santrallerinin kurulu güçleri, harita üzerindeki yerleri, rüzgar türbini ve hangi  şirkete ait olduklarını haberin devamında görebilirsiniz.

2009 yılı EİEİ verilerine göre rüzgar enerjisi toplam kurulu gücü 619,85MW olan 17 adet rüzgar santrali ülkemizde aşağıdaki gibi bir dağılım sergilemektedir.

http://www.limitsizenerji.com/haberler/makaleler/438-turkiye-elektrik-ruzgar-enerjisi  linkinde rüzgar enerjisinin depolanmasındaki sorunlar, sistem işletimi ve stabilitesi ile ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.

kaynaklar ve linkler

www.limitsizenerji.com

www.greenpeace.org/turkey/tr/campaigns/enerji/cozumler/ruzgar/

www.ruzgarturbiniturk.com/

www.ecoenerji.net

www.deu.edu.tr/userweb/iibf_kongre/dosyalar/caglar.pdf

fotoğraflar © Ilgın Erarslan Yanmaz